پتری دیشها (Petri Dishes) ظروف کوچک، شفاف و گردی هستند که به طور گسترده در آزمایشگاههای زیستشناسی، میکروبیولوژی و بیوتکنولوژی برای کشت و بررسی نمونههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. انواع مختلفی از پتری دیشها وجود دارند که هر کدام برای کاربردهای خاصی طراحی شدهاند. در زیر به برخی از انواع متداول پتری دیشها اشاره شده است:
1. پتری دیشهای استاندارد:
- شیشهای: از شیشه بوروسیلیکات یا شیشههای مقاوم دیگر ساخته میشوند. شیشهای بودن آنها باعث میشود که قابل اتوکلاو و مقاوم به دماهای بالا باشند.
- پلاستیکی: عمدتاً از پلیاستیرن ساخته میشوند و معمولاً برای کاربردهای یکبار مصرف استفاده میشوند. این نوع پتری دیشها ارزانتر و سبکتر از نوع شیشهای هستند.
2. پتری دیشهای چندبخشی (قسمتدار):
- دو بخشی یا چند بخشی: این پتری دیشها دارای بخشهای جداگانهای درون یک ظرف هستند که اجازه میدهند چندین نمونه به صورت مجزا در یک ظرف کشت داده شوند. این طراحی برای مقایسه و کشت همزمان نمونههای مختلف بسیار مفید است.
3. پتری دیشهای تهصاف و تهمحدب:
- تهصاف: برای کشتهای عمومی و مشاهده رشد میکروبی، بسیار مناسب هستند.
- تهمحدب: این نوع برای بررسیهای تخصصیتر، مانند آزمایشات انکوباسیون میکروبی یا مشاهده نمونههای میکروسکوپی به کار میروند.
4. پتری دیشهای تهشیاردار:
- این نوع پتری دیشها دارای شیارهایی در کف ظرف هستند که به منظور ایجاد محیطی مناسب برای حرکت سلولها و بررسی رفتارهای سلولی طراحی شدهاند.
5. پتری دیشهای دارای درپوش مخصوص:
- برخی از پتری دیشها دارای درپوشهای ویژهای هستند که امکان تهویه و جلوگیری از آلودگی را فراهم میکنند. این درپوشها میتوانند دارای منافذ کوچک یا فیلترهای میکروبی باشند.
6. پتری دیشهای بزرگ و کوچک:
- پتری دیشها در اندازههای مختلف از قطر 35 میلیمتر تا 150 میلیمتر و حتی بزرگتر تولید میشوند. اندازههای کوچک برای آزمایشات با نمونههای کوچک و اندازههای بزرگ برای کشتهای نیازمند به سطح بیشتر استفاده میشوند.
7. پتری دیشهای رنگی و شفاف:
- برخی پتری دیشها به رنگهای مختلف برای تسهیل شناسایی و بررسی نمونهها تولید میشوند. نوع شفاف برای مشاهده مستقیم نمونهها و نوع رنگی برای مقاصد خاصی مانند جلوگیری از ورود نور به نمونههای حساس به نور استفاده میشوند.
این تنوع در انواع پتری دیشها به محققان و دانشمندان اجازه میدهد که برای هر نوع آزمایش و کشت خاص، ظرف مناسبی را انتخاب کنند.