اختلالات هدایت الکتریکی قلب از جمله مشکلات شایع سیستم هدایتی هستند که میتوانند منجر به برادیکاردی، بلوک دهلیزی-بطنی (AV Block) یا وقفههای طولانی در ضربان قلب شوند. در چنین شرایطی، استفاده از دستگاههای ضربانساز قلب (Pacemaker) یکی از مؤثرترین روشهای درمانی محسوب میشود. از میان انواع مختلف پیسمیکرها، پیسمیکر داخلی دو حفرهای (Dual Chamber Implantable Pacemaker) به دلیل توانایی در هماهنگسازی همزمان فعالیت دهلیز و بطن، نزدیکترین عملکرد را به فیزیولوژی طبیعی قلب دارد.
پیسمیکر دو حفرهای از سه بخش اصلی تشکیل شده است:
ژنراتور پالس (Pulse Generator): بخش مرکزی دستگاه که شامل منبع تغذیه (باتری) و مدارهای الکترونیکی برای تولید پالسهای الکتریکی است.
الکترودها یا لیدها (Leads): سیمهای نازکی که از طریق سیستم وریدی وارد قلب شده و به دیواره دهلیز راست و بطن راست متصل میشوند. این لیدها هم برای ثبت فعالیت الکتریکی قلب و هم برای انتقال پالس تحریک استفاده میشوند.
سیستم برنامهریزی (Programmer): دستگاه خارجی که به پزشک اجازه میدهد تنظیمات پیسمیکر را از طریق ارتباط بیسیم تغییر داده و پارامترهای عملکردی را بررسی کند.
در پیسمیکر دو حفرهای، یکی از لیدها در دهلیز راست و دیگری در بطن راست قرار میگیرد. دستگاه بهطور مداوم فعالیت الکتریکی هر دو حفره را پایش میکند و در صورت بروز تاخیر یا وقفه در هدایت دهلیزی-بطنی، پالس الکتریکی لازم را برای حفظ ریتم طبیعی ارسال میکند.
این سیستم باعث میشود که ابتدا دهلیز تحریک شده و پس از فاصله زمانی طبیعی (AV delay)، بطن نیز منقبض شود. نتیجه این فرآیند، حفظ همزمانی دهلیزی-بطنی (Atrioventricular Synchrony) و بهبود کارایی همودینامیک قلب است.
پیسمیکر دو حفرهای نسبت به مدلهای تکحفرهای، مزایای قابلتوجهی دارد. این مزایا شامل موارد زیر است:
حفظ ریتم فیزیولوژیک قلب: تحریک هماهنگ دهلیز و بطن موجب بهبود برونده قلبی و کاهش علائم خستگی و سرگیجه میشود.
پیشگیری از سندرم پیسمیکر: با کاهش تحریک غیرطبیعی بطنی، خطر بروز سندرم پیسمیکر کاهش مییابد.
بهبود کیفیت زندگی و ظرفیت فعالیت بیماران: بیماران با پیسمیکر دو حفرهای معمولاً عملکرد فیزیکی بهتری نسبت به مدلهای تکحفرهای دارند.
کاهش احتمال فیبریلاسیون دهلیزی: با حفظ ریتم دهلیزی طبیعی، خطر آریتمیهای دهلیزی کاهش پیدا میکند.
فرآیند کاشت پیسمیکر معمولاً تحت بیحسی موضعی و با تکنیک کمتهاجمی انجام میشود. جراح از طریق ورید سابکلاوین یا سفالیک، لیدها را به سمت حفرههای قلب هدایت کرده و پس از اطمینان از موقعیت صحیح، آنها را به ژنراتور متصل میکند. ژنراتور سپس در یک پاکت زیرجلدی در ناحیه قفسه سینه (معمولاً سمت چپ) قرار داده میشود. مدت زمان عمل معمولاً بین ۶۰ تا ۹۰ دقیقه است و بیمار اغلب در همان روز یا روز بعد ترخیص میشود.
پس از کاشت، دستگاه توسط پزشک با استفاده از پروگرمر تنظیم میشود تا پارامترهایی مانند نرخ پایه، حساسیت لیدها و زمان تأخیر دهلیزی-بطنی بهینه گردد. در دورههای پیگیری، عملکرد دستگاه و وضعیت باتری مورد ارزیابی قرار میگیرد. فناوریهای جدید امکان پایش از راه دور (Remote Monitoring) را نیز فراهم کردهاند تا پزشک بتواند دادههای عملکردی دستگاه را بدون مراجعه حضوری دریافت کند.
عمر باتری پیسمیکر معمولاً بین ۸ تا ۱۲ سال است و پس از اتمام شارژ، تنها ژنراتور تعویض میشود؛ لیدها در جای خود باقی میمانند. بیماران باید از قرار گرفتن در معرض میدانهای مغناطیسی قوی (مانند MRI) خودداری کنند مگر دستگاه از نوع MRI-Compatible باشد. همچنین بررسیهای دورهای برای اطمینان از عملکرد صحیح لیدها و ژنراتور الزامی است.
پیسمیکر داخلی دو حفرهای، یکی از پیشرفتهترین فناوریهای مهندسی پزشکی در حوزه درمان اختلالات ریتم قلب است. این دستگاه با تقلید دقیق از سیستم هدایت طبیعی قلب، موجب بهبود عملکرد همودینامیک، افزایش کیفیت زندگی و کاهش عوارض آریتمی میشود. انتخاب نوع و مدل مناسب دستگاه باید بر اساس وضعیت بالینی، نوع آریتمی و ارزیابی تخصصی توسط تیم قلب و الکتروفیزیولوژی انجام گیرد.
شرکت های تأمین کننده دستگاه پیس میکر داخلی دو حفره ای
| # | نام کالا | عنوان لاتین | شرکت نماینده | تولید کننده | کشور |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | دستگاه پیس میکر داخلی دو حفره ای | Dual Chamber Implantable Cardiac Pacemaker | جهان گسترش تجارت | BOSTON SCIENTIFIC CORPORATION | Ireland |
| 2 | دستگاه پیس میکر داخلی دو حفره ای | Dual Chamber Implantable Cardiac Pacemaker | هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران | BOSTON SCIENTIFIC CORPORATION | Ireland |
| 3 | دستگاه پیس میکر داخلی دو حفره ای | Dual Chamber Implantable Cardiac Pacemaker | مددنیک طب | St. Jude Medical | United States |
| 4 | دستگاه پیس میکر داخلی دو حفره ای | Dual Chamber Implantable Cardiac Pacemaker | ایران بهداشت | Medtronic Europe Sarl | Switzerland |
| 5 | دستگاه پیس میکر داخلی دو حفره ای | Dual Chamber Implantable Cardiac Pacemaker | بازرگانی خسرو مدیسا طب | Medtronic Singapore Operations Pte Ltd | Singapore |
| 6 | دستگاه پیس میکر داخلی دو حفره ای | Dual Chamber Implantable Cardiac Pacemaker | فن آوری آزمایشگاهی | Medtronic Singapore Operations Pte Ltd | Singapore |
باسلام خدمت همکاران گرامی
با عنایت به شروع فعالیت کانال واتساپی پرتال تجهیزات پزشکی از حضرتعالی دعوت میشود تا در این کانال ثبت نام نمایید.
جهت عضویت در کانال بروی لینک زیر کلیک نمایید.
کانال واتساپ پرتال تجهیزات پزشکی