ترومبوز

Thrombosis

ترومبوز (Thrombosis): علل، علائم و راه‌های پیشگیری و درمان


ترومبوز (Thrombosis) به تشکیل لخته‌های خونی در عروق خونی اشاره دارد که می‌تواند جریان خون را مسدود کرده و منجر به عوارض جدی شود. این وضعیت می‌تواند در شریان‌ها یا وریدها رخ دهد و اگر به موقع تشخیص و درمان نشود، خطراتی چون سکته مغزی، حمله قلبی یا آمبولی ریه را به همراه داشته باشد.

ترومبوز چیست؟

ترومبوز به فرایندی گفته می‌شود که طی آن یک لخته خون (ترومبوس) در داخل یک رگ خونی تشکیل می‌شود. این لخته ممکن است در شریان‌ها (ترومبوز شریانی) یا وریدها (ترومبوز وریدی) ایجاد شود. لخته‌های خون می‌توانند جریان خون را مسدود کرده و باعث آسیب به بافت‌ها و اندام‌ها شوند.

علل ترومبوز

تشکیل ترومبوز معمولاً به دلایل زیر رخ می‌دهد:

  1. آسیب به دیواره عروق:

    • آسیب به دیواره داخلی عروق خونی می‌تواند فرآیند انعقاد خون را تحریک کند و منجر به تشکیل لخته خون شود. این آسیب ممکن است ناشی از جراحی، آسیب‌های جسمی یا التهاب باشد.
  2. اختلالات انعقاد خون:

    • برخی از افراد دارای اختلالات ژنتیکی یا اکتسابی هستند که باعث افزایش تمایل به تشکیل لخته‌های خونی می‌شوند.
  3. کندی جریان خون:

    • عوامل مختلفی مانند بی‌حرکتی طولانی‌مدت (مثلاً در سفرهای هوایی یا بستری شدن در بیمارستان) می‌تواند باعث کاهش جریان خون و افزایش خطر ترومبوز شود.
  4. عوامل خطر مرتبط با سبک زندگی:

    • سیگار کشیدن، چاقی، مصرف قرص‌های ضد بارداری و هورمون‌درمانی می‌توانند خطر ترومبوز را افزایش دهند.

علائم ترومبوز

علائم ترومبوز بسته به محل تشکیل لخته خون متفاوت است:

  1. ترومبوز ورید عمقی (DVT):

    • تورم و درد در یک پا (معمولاً در ساق پا)
    • قرمزی و گرمی در ناحیه آسیب‌دیده
    • احساس سنگینی و درد هنگام ایستادن یا حرکت
  2. آمبولی ریه (PE):

    • تنگی نفس ناگهانی
    • درد قفسه سینه که ممکن است با تنفس عمیق تشدید شود
    • سرفه، که ممکن است خلط خونی داشته باشد
    • ضربان قلب سریع
  3. ترومبوز شریانی:

    • درد شدید و ناگهانی در ناحیه آسیب‌دیده
    • کاهش یا فقدان نبض در ناحیه آسیب‌دیده
    • سردی و رنگ‌پریدگی پوست ناحیه آسیب‌دیده

تشخیص ترومبوز

تشخیص ترومبوز معمولاً شامل مراحل زیر است:

  1. معاینه بالینی:

    • پزشک با بررسی علائم و نشانه‌های فیزیکی بیمار، به وجود ترومبوز مشکوک می‌شود.
  2. آزمایشات تصویربرداری:

    • سونوگرافی دوبلکس: برای تشخیص DVT
    • سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی: برای تشخیص PE یا ترومبوز شریانی
  3. آزمایشات خونی:

    • اندازه‌گیری سطح D-dimer: این آزمایش به تشخیص لخته‌های خونی کمک می‌کند.

پیشگیری از ترومبوز

پیشگیری از ترومبوز شامل تغییرات در سبک زندگی و استفاده از داروهای پیشگیرانه است:

  1. تغییرات سبک زندگی:

    • ورزش منظم: فعالیت‌های بدنی مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری به بهبود جریان خون کمک می‌کنند.
    • تغذیه سالم: مصرف غذاهای کم‌چرب و پر از فیبر می‌تواند به حفظ وزن مناسب و کاهش خطر ترومبوز کمک کند.
    • ترک سیگار: سیگار کشیدن خطر ترومبوز را افزایش می‌دهد.
  2. داروهای پیشگیرانه:

    • آنتی‌کوآگولانت‌ها: داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین یا هپارین برای کاهش خطر تشکیل لخته خون استفاده می‌شوند.
    • استفاده از جوراب‌های فشاری: جوراب‌های مخصوص فشاری می‌توانند به بهبود جریان خون در پاها کمک کنند.

درمان ترومبوز

درمان ترومبوز بسته به نوع و شدت آن متفاوت است:

  1. داروها:

    • آنتی‌کوآگولانت‌ها: برای پیشگیری از بزرگتر شدن لخته و تشکیل لخته‌های جدید
    • ترومبولیتیک‌ها: داروهایی که برای حل کردن لخته‌های خون استفاده می‌شوند
  2. روش‌های مداخله‌ای:

    • کتترتروژنز: استفاده از کتتر برای حذف یا شکستن لخته‌های خون
    • فیلترهای وریدی: قرار دادن فیلتر در ورید بزرگ (مانند ورید ونا کاوا) برای جلوگیری از حرکت لخته به ریه‌ها
  3. جراحی:

    • در برخی موارد، جراحی برای حذف لخته خون ضروری است.

نتیجه‌گیری

ترومبوز یک وضعیت پزشکی جدی است که نیاز به تشخیص و درمان فوری دارد. آگاهی از علل و علائم ترومبوز، به شما کمک می‌کند تا در صورت بروز علائم، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. با رعایت تغییرات سبک زندگی و استفاده از داروهای پیشگیرانه، می‌توان خطر ترومبوز را کاهش داد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائم ترومبوز را تجربه کردید، بلافاصله به دنبال مشاوره پزشکی باشید تا از عوارض جدی و مرگ جلوگیری شود.

شرکت های تأمین کننده ترومبوز

# نام کالا عنوان لاتین شرکت نماینده تولید کننده کشور